Xitaylar Adem Göshidin Herxil Yimeklik Hazirlap Yeydu

Adem göshidin hazirlan'ghan kawap.

Xitaylar uzun ömür körüsh, keselliklerige shipa tepish we zoq elish üchün burunqi zamanlardin tartip adem göshidin herxil ghizalarni pishurup yeydu.

Adem göshidin tügüp pishurulghan juwawa(benshir).

Xitaylar dinsiz bolghachqa halal-haram chüshenchisi yoq, salametlikke paydiliqmu-ziyanliqmu hech hesaplashmastinla tebi'et dunyasidiki herqandaq janliqni qoligha chüsh'sila yep baqidu, ularning ichidiki aghzigha tetighanlirini yiyishni dawamlashturidu, ach qalghanda yaki telwiliki tutup ketkende lawzilirinimu yeweridu.

Sherqiy Türkistan'gha yengidin eqip kelgen xitaylar Uyghurlarning mehellisige berip eriq boyliri, köl boyliridiki paqilarning erkin-azade sekrep ömilep yürgenlikini körüp yigüsi kelip ketip mehellidiki Uyghurlardin sorighan:

'Bu paqilarning igisi kim?'

Uyghur bala jawaben:

-igisi yoq.

U balining akisi ulapla:

-"İgisi yoq dime ukam, paqilarningmu igisi Allah"-dep toluqlap qoyghan.

Xitay yene sorighan: 'bu paqilarni tutup yisem bolamdu?'

Ata-bowiliridin insanlarning paqa yigenliki toghrisida hechqandaq gep-söz anglap baqmighan balilar heyran qelip xitaygha :' tutup yiseng bolidu, emma yurtung'gha elip ketishke, bazarda bashqa xitaylargha setishing'gha ruxset yoq! '-dep jawap bergen.

Xoshalliqidin aghzi quliqigha yetken xitay aqqun(xitayche 'mangliu' deydu) derhal heriketke kelip ömilep yürgen paqilardin on nechchini tutup yanchuqlirigha we xashu(pilastik) xaltigha selip öz uwisigha elip ketip bezi paqilarni suda qaynitip, bezilirini bolsa jiangyou dep atilidighan saxta yaghda qorup yigen. Bundaq ehwallar 1950-yillardin ta hazirghiche Sherqiy Türkistanning nurghun yezilirida dawam qilmaqta.

Bu xewer mehellidikilerge tarqalghandin keyin xitay digen milletning ach közliki we insaniy xisletlerdin yiraq ikenligini sezip, diqqet qilidighan bolghan. Undin keyin xitay aqqunlar igisi yenida bolmisila mehellidiki müshük, qish pesilliride bolsa itlarni oghurlap öyliride öltürüp soyup yeydighan bolghan, bu adet hazirmu dawamlishiwatqan bolup, yeqinqi yillardin beri ésheklernimu oghurlap öltürüp yeydighan bopketken, bu oghurluq jinayitini qanunlashturup xitaylarning yawayi heweslirini qandurush üchün xitay tajawuzchi hökümiti Sherqiy Türkistandiki bezi nahiyilerde éshek permiliri qurup éshek göshini ichkiridiki tuqqanlirigha setish we éshek göshi mehsulatliri, éshek süti mehsulatlirini dunya miqyasida bazargha salghan.(RFA dimu xewer qilinmaqta).

Xitaylarning adem göshi we bashqa insanlar yimeydighan yaki yiyishni men'i qilghan janliqlarning barliqini yeydighanliqini BDT diki xitayning wekilimu, herqaysi döletlerdiki bash elchilirimu, jornalistlirimu, aqqunlirimu bilgendin bashqa xitay mustemlikiside yashawatqan Uyghur, Qazaq, Qirghiz, Özbek, Tatar, Tajik, Tibet, Mong'ghul, Tung'gan,Manju qatarliq mezlum millet kishilirimu obdan bilidu.

JKP rehberligidiki xitayning qanunlirida adem öltürüsh qatilliq,dep yezip qoyulghini bilen adem göshi yiyish jinayet bolidu, dep hechyerige yezip qoyulmighan. Shunga adem göshi yiyishni xitaylar jinayet dep qarimaydu, peqet adem göshi yiyish üchün birsini tutup öltürüp pash bolup qalsa 'qatil'-dep jazalinidu. Adem öltürüp yiyish kishilerning hesdashliqini qozghiyalmaydighan ow bolghachqa, xitaylar bu ishni xupiyane qiliweridu, yilda peqet bir nechchisila 'tutulup qalidu', xalas. Chet'ellikler we chet'elde chong bolghan Sherqiy Türkistan köchmenliri bu xatirimizde körsitilgen pakitlarni körüp heyran qelishi, hetta bu rastmidu?-dep gumanlinishi mumkin. Eger eniqlimaqchi bolsingiz özingiz turghan dölettiki xitaylardin sorap beqing, hemmisi bilidu,etirap qilidu -yu,emma men adem göshi yimeydighan xitay,-dep özini aqlaydu-xalas. Eger öziningmu adem göshi yeydighanliqini eytip qoysa gherp döletliride terrorist dep qarilip xitaygha qoghliwetilishidin qorqidu.

Xitaylarning adem göshigiche yeydighanliqini, rast gep qilmaydighanliqini, yalghanchiliq qilishtin peqetle nomus qilmaydighanliqini bilip turup ashu ghelite xitaylarning hökümiti bilen 'dialog qilish, söhbet qilip xelqimizge rehim qilip, erkinlik berish, xelqimizni aptonom rayonluq partikom we qorchaq xelq hökümitining rehberlikide kishilik hoquqqa etiwar berish' heqqide beijing hökümitige nesihet qilish, xelq'ara teshkilatlargha xitaygha nesihet qilish toghrisida teklip berish, xitay bilen sözlishish, betim tüzüshni pat-pat tekitlep turidighan kishilirimizmu bar iken texi. Xuddi xitaylar maqul deydighandek.

barinliq@hotmail.com